loading

Powěsće so přeprošuja...

DDR-Comic-censura: Digedags-epizoda wuńdźe po 62 lětach

Johannes Hegenbarth, kiž sej mjeno wuměłca Hannes Hegen připołoži, by 16. meje 100 lět stary był. (Archivbild) / Foto: picture alliance / dpa
Johannes Hegenbarth, kiž sej mjeno wuměłca Hannes Hegen připołoži, by 16. meje 100 lět stary był. (Archivbild) / Foto: picture alliance / dpa

1955 stwori grafikar Hannes Hegen rjekow Dig, Dag a Digedag. Woni běchu w NDRskim comicu Mozaik po puću. Tola dwaj epizodźe, kotrejž wón w lěće 1963 pisaše, so ženje njezjewištej.

Im zawostajenstwo Hannes Hegen, wunamakarjej comicoweho časopisa «Mozaik», stej so zhubjenej zešiwkowej manuskriptaj z lěta 1963 namakałoj. Njeběchu wozjewjene, dokelž WIdźeše Ludowe nakładnistwo NDR Młody swět jednanje přiběrajcy kritisce, kaž mozaik kamuški za kamuški nakładnistwo w Berlinje zdźěli. Dnja 16. meje, 100. narodniny Hegena, jewi so nětko posthum jedna z dweju 62 lět starych epizodow z třomi kubołćikami Dig, Dag a Digedag.

Přewjele byrgarstwa, přemało dźěłaćerskeje klasy

«mozaik»-zešiwk z titulom «Duell an der Newa» słuša k tak mjenowanej wunamakarskej seriji. W tutej zetkachu boblijowe hłowne figury na wšelakich wunamakarjow wot antiki hač do pózdnjeho 19. lětstotka. Naposledk dźěše wo němskeho wunamakarja podnurjaka Wilhelma Bauera. «Nakładnistwu Junge Welt je so přiběrajcy njespodobało, zo wunamakarjo skerje zběhnjenemu byrgarstwu pochadźachu a nic wukony dźěłaćerskeje klasy sćělesnjechu», rjekny nakładniski rěčnik Robert Löffler dpa.

Stawizny buchu nimo toho jako překlepane pomjenowane. Je so wjace chutnosće a sylniši poćah k wudobyćam dźěłaćerskeho hibanja žadał. «Bu w lěće 1963 masiwnje ćišć na Hannes Hegen wukonjany, tak zo so tutón skónčnje pohnu, koncept změnić a z runkelowej seriju srjedźowěkowski comicowy roman na slědach Marco Polos na puć přinjesć. Z tym bě jemu derje móžno, dnjowopolitiske směrnicy nawodnistwa nakładnistwa wobjěć», praji Löffler.

Wunamakarska serija bu potom 1964 dočasnje wotłamana. Hižo hotowe tekstowe manuskripty, ekspozejki a figurowe naćiski so w archiwje Hannes Hegena wobchowachu. Wón je nimo toho hoberski archiw knihow zawostajił, kotrež su přeco hišće za rešerše něhdźe k historiskim twarjenjam a uniformam wužitne. 

Něhdyšej mozaikowej rysowarjej Ulfej S. Graupnerej a Steffenej Jähde staj epizodu «Duel nad newa» nětko so hodźaca k tekstowym manuskriptam ze zawostajenstwa Hegena přesadźiłoj. «Rysowane bu tradicionelnje z ruku», rozjasni Löffler. Rysowanki pak su so potom digitalnje hromadźe zestajeli a kolorěrowali. Zešiwk jewi so jako mejski special, potajkim přidatnje k regularnemu «mozaik»-wudaću.

To «Mosaik» wuńdźe prěni raz w decembru 1955 we wuchodnym Berlinje. To bě hač k powalenjam murje přeco hnydom rozebrane. Přičina: Hegens třo hwizdacy rjekojo njerozšěrjachu žanu socialistisku propagandu, ale wjedźechu čitarja kołowokoło swěta a do najwšelakorišich časowych dobow - na přikład do antikskeho Roma.

Najstarši němski comicowy časopis

w zwadźe z LDJ-nakładnistwom Junge Welt stupaše Hegen skónčnje 1975 cyle a sćahny so do priwatneho žiwjenja wróćo. To bě kónc digedaga - po 229 zešiwkach. Na wopyće wulkeje přehladki digedaga w forumje stawizniskeho foruma w Lipsku rozprawješe Hegen 2012, při swojim rozžohnowanju z «Mozaikom» bychu hišće mnohe plany za dalše dyrdomdejstwa w kašćiku leželi. 

Ale za «mozaik» buchu třo nowi rjekojo stworjeni - abrafaksy. Abrax, Brabax a Califax su přeco hišće jónu wob měsac po puću. W decemberskim zešiwku woni 50 lět stari. Hegen zemrě w starobje 89 lět w nowembru 2014. «Mozaik» je mjez aktualnje wuchadźacymi němskimi comicowymi časopisami najstarši.

Copyright 2025, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować

🤖 Přełožki so z pomocu KI awtomatizuja. Wjeselimy so přez Waš feedback a Wašu pomoc při polěpšenju našeje wjacerěčneje słužby. Napisajće nam: language@diesachsen.com. 🤖