Trotz wšěch prócowanjow po hodźiny dołhim nócnym zmjerzku w aprylu njeje 2024 dobre lěto za sakski winicarstwo. «Ale kóždy budźe někak małe žně zajěć móc», praji Felix Hößelbarth, předsyda winicoweho zwjazka Sakska. «Zelena lisćowa sćěna» winicow we Łobjowym dole zamyla nad tym, zo na winowych pjenkach «jasnje mjenje kićow hač w normalnych lětach wisaja». To potrjechi tež wobłuki, kotrež zmjerzk njedocpě abo kotrež buchu z pomocu wohenja škitane. «Pod smužku wuńdźemy z jara, jara małych žnjow.»
Šef zwjazka liči z tym, zo přińdźe jenož 20 do 30 procentow normalnych žnjow do pincow. A nimo inwesticijow w zdźerženju a hladanju připrawow za přichodnu sezonu woznamjenja tež čitanka přidatnych přidatnych nałoženjow. «Su dźě lěta, hdźež so wšitko zeńdźe: pózdnje zmjerzki, potom přezymne a mokre wjedro k rozkćěwej, to bě za kiće, kotrež su runje znowa wućěrili, jara njepřihódne», rozprawja Hößelbarth. «Jenož z dźěla kćenjow je so potom woprawdźe jahodka stała.»
Njezakonske wuměnjenja tež po zmjerzku
włóžnoćopłe wjedro w juniju/juliju z mjeńšimi krupami, «błudnje zažna» zrałosć prěnich jahodow, wosaceje a insektoweje žratwy, «to njeje wšitko tak, zo juhu rjejimy», wopisuje Hößelbarth naladu we winicarstwje. Nadźiju čini, zo prućata we wulkim dźělu winicow dosć rezerwnych maćiznow składuja. Jeli klětu ničo nimokuli, móže so přichodna zaso normalna sezona stać. «A mamy zbožo, zo mamy wulkej žnjeni před tym; Nětko je wuměłstwo, kaž z tym přez 2025 won přińdźemy.» Ze spomalenym předawanjom abo prjedawšim wotpjelnjenjom přichodneho lětnika móhło so poradźić, nastawacu dźěru «elegantnje zatykać».
«Die Pflege der Kulturlandschaft ist eine längerfristige Aufgabe und übersteht ein geringeres Ertragsjahr, Hdyž winicarstwo, hosćo a politika hromadźe steja», praji Radebeulski winicar Karl Friedrich Aust. Z wohenjom móžeše swoju domjacu horu škitać a wjele jadroweje płoniny wuchować. «Tam mamy dobre karty.» Cyłkownje wuchadźa wón ze 61 procentow škodow - a kóždy tydźeń, kóždy měsac je wužadanje wjace, «hač k žnjam». Inwesticija w zmjerzkowych swěčkach abo někotrych metrach wuhla je tež zadźěwała, zo dyrbja so kije zmjerznyć a nowosadźeć. «To bychu tři dalše lěta bjez wunoška byli.»
Winzer Klaus Zimmerling w Drježdźanach-Pillnitzu indiwidualnje je wostrózbnjeny hladajo na dwaj do štyri procenty swojeho zwučeneho wunoška. «Je so nimale wšitko zaso zeleniło, widźiš widźenske pjenki, ale njeje ničo na rjedźe», praji wón. Jenož cyle horjeka we nahłym połoženju wobsteji mała šansa za dźesać procentow. Tróšt: «Wjeselimy so, zo mamy wužitne drjewo za rězanje za přichodnu sezonu a nic dalše lěto zhubimy.» Zo by za 2026 wočakowany deficit kompensował, kupuje wot winoweho kubła w Pfalcy hotowe blešowe wino. Druzy winicarjo sadźeja na kićach z druhich plahowanskich kónčinow «a kreěruja z tym nowe a zajimawe cuvées», rozprawja kolega Aust.
Tež w statnym winowym kuble hród Wackerbarth wisaja wjele mjenje kiće hač hewak, na wuchowanych a do-ćěrjenjach. «Budźe winowe čitanje, ale z jasnje redukowanym mnóstwom», praji rěčnik Měrćin Junge. Straty su wotwisnje wot połoženja a ressorty rozdźělne. Tež statni winicarjo su nětko jara sylnje wužadani, dyrbjachu škodowane wubitki wróćo rězać, a tež wšelake stadije wuwića kićow činja jasnje wjace dźěła. Wšelake generacije z rozdźělnymi časowymi dypkami zrałosće na wudźěłkach žadaja sej wjacore čitanske přechody abo selekcija před tym.
Zmjerzkowe pomocy kraja a Zwjazka tež za sakskich winicarjow
kónc meje bě winicowy zwjazk wupad wunoška dla zmjerznjenych wubitkow we łobjowym dole z něhdźe 34 milionami eurow čisłował. Wotwisnje wot połoženja a ressorty wuchadźeše wón wot straty 83 procentow, wot plahowanja kićow hač k zhotowjenju wina a zwičnjenju wina. Sakski kabinet da spočatk junija hač do 22 milionow eurow spěchowanskich srědkow za wulke škody w sadowym a winowym twarje swobodne, zapodaće próstwy ma wot kónca septembra móžne być, kaž agrarne ministerstwo w Drježdźanach na naprašowanje zdźěli. Tež Zwjazk chce potrjechene zwjazkowe kraje podpěrać a je financnu hnydomnu pomoc z agrarneje rezerwy pola komisije EU požadał. Jednanje hišće běži - dźe wo trochowane znajmjeńša 210 milionow do 254 milionow eurow.
Nadźija na złotu nazymu a dobry winowy lětnik
nětko nadźijeja so wšitcy na złotu nazymu. Kiće trjebaja stabilne wysokoćišćowe wjedro, nic přehorco, ale słónčne, «a mjeztym rjany krajny dešć», rěka unisono. Snano započina so čitanka z cyle zažnymi družinami hižo w poslednim tydźenju awgusta, praji Hößelbarth. Prašenje njech je hišće, hač dyrbja so kiće wšelakich generacijow hromadźe abo we wjacorych přechodach žnjeć. Bu naposledk wot spočatka septembra hač do druheje połojcy oktobra čitane, «móhł, staw dźensa, wšo 14 dnjow skerje być.»
Die winicarjo sadźa na to, zo budźe 2024 znajmjeńša kwalitatiwnje dobre lěto. Pola sylnje redukowanych wunoškow nałožuja słónco a wutki wjele mjenje kićow, praji Hößelbarth. «By nas z tutym lětnikom hišće tróšku wujednało, hdyž móžemy někotre načolne kwality wutworić.»
Karl Friedrich Aust rozprawja, zo dyrbja so w najlěpšich połoženjach samo kiće wutřihać, «zo bychu kwalitu dóstali». Tute top-płody bychu so jara worali. 2009, jako so zmjerzk minus 29,5 stopnjow wo jenož poł tak wulkeje straty postara, su tež «Trawma» dali. Ale kwalita so kaž přeco hakle pokaza, «hdyž je most w pincy».
Copyright 2024, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować
