swědčenja rafinowaneho rjemjeslniskeho wuměłskeho wuměłstwa z 18. lětstotka zjednoća wustajeńcu, kotruž wotewru na tutym pjatku w Žitawje. Wosebita přehladka z titulom «Swojeho časa doprědka» (hač do 17. awgusta 2025) je bywšemu časnikej rady města, Johannej Gottfriedej Prassej (1725-1799), wěnowana.
Kaž měšćanske muzeje zdźělichu, pokazaja so 13 časnikow z dźěłarnje wunamakanja bohateho mištra, mjez nimi blidowy časnik z digitalnym nawěškom. «Nam njebě jasne, kak wona fungowaše», rjekny direktor muzeja Peter Knüvener. Hakle přez dokładne přepytowanje w Matematisko-fyzikaliskim salonje Statnych wuměłstwowych zběrkow Drježdźany móžeše so hódančko rozklučować.
Tak mjenowany nócny swětnik wot 1766 wuńdźe dospołnje bjez pokazowaka. Wona je do dalokeje měry w originalu zdźeržana, jenož machawa faluje. Wuwětrjena mechanika postara so wo to, zo so metalowej škleńcy z runymi a njerunymi cyframi kaž hodźinski pokazowak pohibowaštej. Muzej je so přećiwo tomu rozsudźił, časnikowy zawod zaso zaběžeć dać. Za to bychu so originalne dźěle wuměnić dyrbjeli.
Wěžowy časnik wot 1792 wukonja přeco hišće swoju słužbu
«Prasa je sej błudne wěcy wumyslił a bě wosebje inowatiwny», praji direktor muzeja. Za Žitawsku klóštersku cyrkej něhdźe zhotowi rjemjeslniski mišter - hinak hač swój čas z wašnjom - horicontalnje ležacy časnik. Při tym je wuměnjenje jednotliwych kolesow móžne, bjez toho zo by so wšitko rozebrać dyrbjało.
Wěžowy časnik wot 1792 zarjaduje dale spušćomnje swoju słužbu. 1955 restawrowany, je wona jako techniski pomnik připóznata a jenička hišće eksistowaca tuteje specielneje twarskeje družiny w Němskej. Wopytowarjo njemóža sej njewšědny časnik na městnje wobhladać, dokelž we wuskim schodźišću cyrkwineje wěže žane wodźenja móžne njejsu. K wizualizowanju twarskeho a wašnja fungowanja słuža město toho fota a konstrukciske rysowanki z dokładnymi wopisanjemi.
Składnostnje 300. narodnin Prassa ma so wulka šěrokosć jeho tworjenja znazornić. «Mechanikus» je tež graty a mašiny naćisnył, na přikład njedostatki a kołwróty.
Copyright 2025, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować
