Grimmas wyši měšćanosta Matthias Berger (njestronjan) widźi sakske komuny w wohrožacym křiwym połoženju. «Domjacnosće njejsu hižo wurunane, dokelž su kóšty eksplodowane. Nimamy žane pjenjezy wjace, zo bychmy aktiwni a inowatiwni byli. Komuny so po wšěch naležnosćach regleměruja», rjekny 56-lětny Němskej nowinskej agenturje. Dawa wotcuzbnjenje mjez krajom a komunalnej runinu. Knježerstwowy šef Michael Kretschmer je drje bytostnje komunikatiwniši hač jeho předchadnik Stanisław Tilich (wobaj CDU) a přećelny čłowjek. «Wone pak swobodnemu statej njewužiwa, hdyž je ministerskeho prezidenta, kotryž je kóždemu Sakskej raz ruku střasł. Wón je zapasł, strukturelne změny přewjesć.»
Runje to je bywši sakski financny minister Georg Unland (CDU) hižo před lětami pominał. Při narěči w financnym zarjedźe w Grimmje je Unland prajiła, zo Sakska financielnje na štom jě, hdyž njeběrokratiju njewobmjezować a struktury změnju. «Ličba krajnych słužownikow měła raz na 70.000 spadować, nětko hibamy so na 100.000. 40 procentow statneho etata na to dźe za personalne kóšty. To je hórke z wida komunalneho politikarja», Berger wuzběhny.
Wyši měšćanosta žada sej sprawne zapisanje wobstatka
hižo před dźesać lětami je swobodny stat jenož nablaku stupił. Nětko běžu skerje dozady. To so na mnohich městnach wujasni, na přikład při strowotniskim systemje, nutřkownej wěstoće a při šulskim kubłanju. «Trjebamy sprawne zapisanje wobstatka zo bychmy zwěsćili, što móžemy sej hišće dowolić», rjekny Berger, kiž nastupi k wólbam krajneho sejma 1. septembra jako načolny kandidat Swobodnych wolerjow. Budźe wjele pjenjez za wěcy wuduć, kotrež njejsu woprawdźe rozsudne.
«Myslimy sej, zo so derje dźe. Ale nam so hižo dołho wjace derje njeńdźe, dokelž smy přez naše poměry žiwi. Jako buch 2001 w Grimmje wjesnjanosta, měješe město dochody přemysłoweho dawka wot jednoho miliona D-hriwnow a zadołženje na wosobu 1.800 hriwnow, potajkim něhdźe 500.000 respektiwnje 900 eurow. Aktualnje přinjese přemysłowy dawk 12,5 milionow eurow, zadołženje wučinja 240 eurow.» Přiwšěm pjenjezy njedosahaja, dokelž přińdu přeco nowe nadawki Zwjazka a kraja k tomu.
Berger: Komuny pobrachuje jednanske móžnosće
po měnjenju Bergera je komunalne samozarjadnistwo k słownej kwětce zwjazane, dokelž komunam kóždažkuli jednanska móžnosć mjeztym pobrachuje. Nošu přeco nowe ideje do kraja, kotrychž zwoprawdźenje pak njefunguja. Tohodla bychu sej mnozy nošerjo zamołwitosće w komunach dźensa mentalitu połožili, kaž ju z NDRskich časow znaju - tak po hesle: «Dajće tu horjeka jenož rěčeć.»
«Trjebamy sprawne přijimanje wobstatka. Trjebamy jasne struktury a zamołwitosće», rjekny Berger. Ekstremne hierarchije kaž w Sakskej su wopačne. Komuny dyrbjeli wjace zamołwitosće přenjesć. Njesměło być, zo dyrbja «prosyć, jeli chcedźa raz žehlawku zašrubować».
Zwada wo komunalne financy jenož najprjedy připołožena
kónc junija bě so zwada wo komunalne financy w Sakskej připołožiła - znajmjeńša najprjedy. Kraj dojedna so z komunalnymi načolnymi zwjazkami na róžkowe dypki za komunalne financne wurunanje lětow 2025 a 2026. Tak maja wokrjesy a bjezwokrjesne města za přichodnej lěće mjez druhim stajnje cyłkownje 162,5 milionow eurow prěnjorjadnje k podpěrje při socialnych wudawkach dóstać. Wokrjesne gmejny maja z komunalneho financneho wurunanja za lěće 2025 a 2026 inwesticisku pawšalu 82 milionow eurow dóstać.
Načolne zwjazki běchu do toho wospjet wujasnili, zo njejsu bjez jasneho polěpšenja financnych připokazankow wysoke zwyšenja kóštow městow a gmejnow w přichodnymaj lětomaj hižo wobknježomne. Krajny rada CDU Henry Graichen bě deficity wokrjesow za tutu dobu na 833 milionow eurow čisłował.
Copyright 2024, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować
