Što woznamjenja zakaz «Compact»-magacina?

Z prawicarskoekstremnym «Compact»-magacinom je zwjazkowa ministerka za nutřkowne naležnosće Nancy Faeser (SPD) předewzaće zakazała, kotrež minister jako «złóstnik» swarjeł a so sam jako «hłós spjećowanja» mjenował. Najwažniše prašenja a wotmołwy k zakazej:

Za čo je «Compact» znate?

Wot 2010 wuchadźa w bulwarnym stilu wočinjeny «Compact»-magacin měsačnje. Jeho šefredaktor Jürgen Elsässer wustupuje nimo toho na zarjadowanjach. Přez wideja a online-poskitki docpěje medijowe předewzaće mjeztym tež přez kruh čitarjow magacina wjetši publikum. Magacin rěči na přikład wo «azylowej bombje». Na titulnym wobrazu bu njedawno twjerdźene, zo «němscy generalojo nadběh na Rusku planuja». Njedawno pokaza «Compact» durinskeho krajneho předsydu AfD Björn Höcke pódla bywšeho US-prezidenta Donalda Trumpa z nadpismom «2024 přewrót». Wodźacy politikarjo so w magacinje přeco zaso jako «złóstnicy» nadawaja - z wuwzaćom zastupjerjow AfD.

Z čim wopodstatnja Faeser zakaz?

Jeje ministerstwo je ke kóncej přišło, zo móža so ludźo přez publikacije a zarjadowanja «Compact» nabiwać a «k jednanjam přećiwo wustawowemu porjadej animěrować». Při tym pokazuje na «antisemitiske, rasistiske, mjeńšinowonjepřećelske, stawiznisce rewizijistiske a zapřisahanske teoretiske wobsahi». Medijowe předewzaće njeagituje po posudźowanju wustawoweho škita jenož přećiwo zwjazkowemu knježerstwu, ale tež «powšitkownje přećiwo politiskemu systemej». 

Laut nutřkowne ministerstwo posłužuje so «Compact» «Spjećowanskeje a rewoluciskeje rewoluciskeje retoriki» a wužiwa «skomolene a manipulatiwne zwobraznjenja».

Prawnisce jedna so při kročeli wo zakaz towarstwow - po nutřkownym ministerstwje móža so tež předewzaća pod wěstymi wuměnjenjemi wo tym zakazać.

Što je nětko dokładnje zakazane?

Předań magacina, webstrona kaž tež symbole, kotrež so magacinej přirjaduja. K tomu słuša tež «Módra žołma». Tónle hišće poměrnje nowy symbol je šefredaktor Elsäser za kampanju wolił, z kotrejž chcyše změnu knježerstwa po přichodnych wólbach zwjazkoweho sejma w septembru 2025 spěchować. Módra je barba AfD, kotrehož zastupjerjo pak běchu zdźěla wobmyslenja přećiwo kampani wuprajili, drje dokelž so móžneje noweje stronskeje darjenskeje afery bojachu.

Kelko wliwa ma «Compact»?

Po swójskich podaćach ma magacin nakład něhdźe 40.000 eksemplarow, štož pak njeje njewotwisnje přepruwowane. Compact TV ma pola YouTube 345.000 abonentow. Po posudku zwjazkoweho nutřkowneho ministerstwa je «Compact» «centralny akter při splećenju "Nowych prawow"». Z «Neue Rechte» wopisuje so scena, kotraž předstawy wo etnisce homogenym, staće z awtoritarnymi rysami zastupuje a so runočasnje wot prawow wotsadźi, kotraž so na nacionalsocializm powoła.

Wuske zwiski wudźeržuje medijowe předewzaće mjez druhim k prawicarskoekstremistiskemu identitarnemu hibanju kaž tež k prudźenju prawa AfD. Po wustawowym škiće słuša tež regionalna strona «Swobodna Sakska» k wušemu wokrjesej. 

Štó je Jürgen Elsässer?

67-lětny ma hibićiwa politiska stawizna za sobu. Jako awtor a aktiwist bě bywši wučer něhdy w cyle lěwym spektrumje skućiny. Po 2005 pohibowaše so Elsaska přeco dale do směra na prawicu. Mjeztym zo so druzy žurnalisća na stronskich zjězdach AfD hdys a hdys na wotewrjenym jewišću hibaja, pohibuje so «Compact»-šefredaktor tam kaž ryba we wodźe. 

«Wězo je AfD wažny faktor», rjekny wón njedawno na zarjadowanju pod hołym njebjom w durinskej Sonnebergu. Zdobom zwurazni wěste sympatije za Zwjazkarstwo Sahra Wagenknecht (BSW) kaž tež za ruskeho prezidenta Wladimira Putina, kotrehož jako «statneho muža, kiž so za swój lud, swój kraj a swój stat zasadźi», pomjenuje.

Ma to zakazy wuskutki za AfD?

Nic direktnje, ale předewšěm křidej prawa strony zhubi so přez to platforma za rozšěrjenje jeho wobsahow. Zapósłanc AfD Jürgen Braun, kiž so tutomu prudźenju njepřiliči, pisa pola X: «Compact-Elsässer je přećiwo mi primitiwnje rozhorił.» Přiwšěm wón «Compact» přećiwo tomu podpěruje, kaž praji, «wustawje so spřećiwjacy zakaz».

Zwjazkowa jednaćelka strony Lěwica, Katina Schubert, měni, nětko je pruwowanje zakaza AfD «njewobeńdźomne». Wona namaka: «Zakaz praweho šćuwanskeho łopjena njesmě jenož symboliski dyr bubona wostać.» AfD so aktualnje wot wustawoweho škita jako prawicarskoekstremistiski podhlad wobkedźbuje. Hač móhło perspektiwisce zastopnjowanje cyłkowneje strony jako zawěsćene prawicarskoekstremistiske prócowanje přez nutřkokrajnu tajnu słužbu sćěhować, njeje wokomiknje hišće wotwidźomne.

Zwjazkowy sejm, Zwjazkowa rada a zwjazkowe knježerstwo su jako jeničke wustawowe organy stajnje woprawnjene, próstwu wo zakaz strony stajić. Rozsud wo tajkej próstwje twori Zwjazkowe wustawowe sudnistwo. Wuměnjenje je, zo móžeš wotpowědnej stronje agresiwno-bojowniske stejišćo dopokazać.

Kak njewšědny je medijowy zakaz?

To so poměrnje zrědka jewi - w tajkich padach dyrbi so swoboda nowinarstwa wotwažować přećiwo argumentam, kotrež za zakaz rěča. Za swój čas jako zwjazkowy nutřkowny minister bě Thomas de Maizière (CDU) 2016 prawicarskoekstremistisku internetnu platformu «Altermedia Němska» zakazał. Eks-zwjazkowy nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) sčini 2019 Mezopotamiske nakładnistwo a rozšěrjenje tzwr a MIR Multimedia tzwr jako dźělne organizacije kurdiskeje dźěłaćerskeje strony PKK husće.