Pohladaj wo NDRskim izolowanskim lěhwje na hrodźe Augustusburg

wotzamku Augustusburg na hórskim kehelu njedaloko Kamjenicy bě wot NDRskeho statneho wjednistwa w krizowym padźe jako izolaciske abo interněrowanske lěhwo za kmany objekt. Tam mějachu so hač do 6.000 opozicionelnych wobydlerjow a wukrajnikow z «njepřećelskich statow» zaměstnić. Wustajeńca z titulom «Tajna zatrašaca naležnosć» poda wot štwórtka tam nětko dohlad do tajnych planow a přihotow statneje bjezstrašnosće, kiž njejsu so ženje z woprawdźitosću stali - Měrliwa rewolucija 1989 přińdźe mjeztym, prjedy hač móžeše namjetować.

Z tym so dalši dźěl stawiznow tutoho pomnika dźěła a widźomnje čini, rjekny hrodowa direktorka Patricia Meyn dočasnje. Po rjedźe zarjadowanjow k lětam 1933 do 1945 «steji nětko NDR z dotal njeznatymi dopóznaćemi w fokusu». Tuž přihotowaše so stasi «z běrokratiskej dokładnosću» na «Dźeń X». 

Dźeń X: Statni njepřećeljo interněruja a izoluja

podaća po podaćach su so lisćiny mjenow «z imensnym nałoženjom» na aktualnym stawje dźerželi. Ludźo, kotrymž buchu statnonjepřećjace jednanja přećiwo NDR přicpěte, měli so hnydom za lěsycami, staćanami z «njepřećelskich statow» w interněrowanskich lěhwach a NDRskich wobydlerjow z «njepřećelsko-negatiwnym zakładnym nastajenjom» do izolaciskich lěhwow dowjezć. Ze stasi-wida so najlěpje hodźeli jako młodownje zarjadowane hrody, derje wobstražować a ze wšěm wuhotować, štož bě za žiwjenje trěbne - štyri z nich w dźensnišej Sakskej. 

Plany wostachu tajne a teorije

«Na zakładźe mjelčenja njepředrě so wo tym ničo zjawnosći, tež dźensa wě lědma štó wo tym, nic zranjene, dokelž tajna słužba brizantne akty nazymu 1989 zniči», powědaše Matthias Donath, kurator a předsyda Towarstwa přećelow Hrodowy kraj Sakska, kiž wustajeńcu iniciěrowaše. Ale z podłožkow, kotrež su so zachowali, «hodźi so wobćežowacy scenarij rekonstruować».