Kubło tři a poł měsaca po wólbach krajneho sejma ma so dźensa w Sakskej nowy ministerski prezident wuzwolić. Dotalny knježerstwowy šef Michael Kretschmer (CDU) chce z mjeńšinowym knježerstwom CDU a SPD knježić, swójsku wjetšinu wón nima. Při wólbach chcetaj stronski nawoda strony AfD a frakciski šef AfD Jörg Urban a frakciski los Matthias Berger (Swobodni wolerjo) přećiwo njemu nastupić. Kak to wotběži a kak mjeńšinowe knježerstwo fungować ma:
Štó nastupi?
Kretschmer chce so třeći raz za ministerskeho prezidenta Sakskeje wolić dać. Wón přewza zastojnstwo 2017 wot swojeho předchadnika Stanisława Tilicha (CDU). Do toho sedźeše rodźeny Zhorjelčan 15 lět dołho w zwjazkowym sejmje. Koalicija z CDU, SPD a Zelenych, kotruž Kretschmer wot 2019 nawjedowaše, njedocpě při wólbach krajneho sejma hižo žanu wjetšinu. Po tym zo su jednanja wo ćernjowej koaliciji z BSW zwrěšćili, sadźi Kretschmer nětko na SPD jako někotrehožkuli koaliciskeho partnera. Zo bychu w prěnim wólbnym přechodźe wolili, pobrachuje jemu dźesać hłosow.
Urban je swoju kandidaturu wutoru oficialnje činił. Wotewrjeny wostaji předsyda AfD, hač hižo w prěnim wólbnym přechodźe nastupi. Strategiju kandidatury njebudźe wón wotewrjenje połožić, wuzběhny Urban. Do toho bě jeho frakcija swoju podpěru za same knježerstwo CDU poskićiła. Rodźeny Mišnjanski sedźi wot 2014 za AfD w sakskim krajnym sejmje a bu 2018 za předsydu strony woleny.
Tež Berger, jako bjezfrakcijny zapósłanc za Swobodnych wolerjow w krajnym sejmje, kandiduje jako ministerski prezident. Wón chce ekspertowe knježerstwo wutworić a při tym wšitke strony zapřijeć. Berger bě při wólbach 1. septembra direktny mandat dobył a je jenički zastupjer Swobodnych wolerjow w krajnym sejmje. Wot 2008 do 2024 bě wyši měšćanosta swojeho ródneho města Grimma.
Kak so ministerski prezident woli?
W tajnych wólbach. W prěnim wólbnym přechodźe je absolutna wjetšina trěbna - pola 120 zapósłancow wotpowěduje 61 hłosam. Zo Kretschmer tutu wjetšinu docpěje, njewočakuja, dokelž CDU a SPD k tomu dźesać hłosow pobrachujetej. CDU staji 41 zapósłancow, AfD 30. BSW je z 15 žonami a mužemi zastupjeny, SPD z dźesać. Zeleni a Lěwica přińdu na sydom respektiwnje šěsć sydłow, Swobodni wolerjo na jednoho.
W druhim a wšitkim dalšich wólbnych přechodach saha jednora wjetšina wotedatych hłosow. Wuzwoleny je w tutym padźe, štóž wjace hłosow dóstanje hač zbytne wólbne namjety hromadźe. Hłosy njeliča sobu.
Kak funguje mjeńšinowe knježerstwo?
CDU a SPD chcetej so přichodnje z konsultaciskim mechanizmom, kotryž tamne frakcije sčasom do zakonskich předewzaćow zapřija, wjetšiny w krajnym sejmje zawěsćić. Ma po koaliciskim zrěčenju w krajnym sejmje składnosć być, pozicije k bytostnym předewzaćam knježerstwa artikulować. Rozdźělne nahlady w krajnym sejmje maja so potom do zakonjedawskeho procesa zapřijeć.
W Němskej su mjeńšinowe knježerstwa hinaše hač na přikład w Skandinawiskej, Španiskej abo Kanadźe rědkosć. W Zwjazkowej republice běchu po wudźěłanju wědomostneje słužby zwjazkoweho sejma dotal zwjetša přechodne rozrisanja. Połne legislaturne periody docpěchu dwě wot SPD wjedźenej mjeńšinowej knježerstwje w Saksko-Anhaltskej (1994 do 2002).
W Durinskej nawjedowaše hač do minjeneho tydźenja Bodo Ramelow (Lěwica) čerwjeno-čerwjeno-zelene mjeńšinowe knježerstwo. Jemu pobrachowachu štyri hłosy k absolutnej wjetšinje. Z CDU zakónčichu knježerstwowe strony «stabilitny pakt» z punktuelnym zhromadnym dźěłom we wěcnych prašenjach, kotryž něhdźe lěto dźeržeše.
Minjeny štwórtk přewza Mario Voigt (CDU) jako knježerstwowy šef w Durinskej. Jeho tak mjenowana ćernjowa koalicija z CDU, BSW a SPD přińdźe na 44 88 sydłow - to woznamjenja pat z opoziciskimaj stronomaj AfD a Lěwicu. Lěwica drje njeplanuje tolerowanje knježerstwa, je pak so z koaliciskimi stronami na rozmołwny format dorozumiła, zo by k «demokratiskim wjetšinam přišoł».
Što so stanje, hdyž wólba zwrěšći?
W sakskej wustawje je předpisane, zo ma so ministerski prezident w běhu štyrjoch měsacow po skonstituowanju noweho krajneho sejma wuzwolić. Konstituowace posedźenje noweho krajneho sejma wotmě so 1. oktobra, z tym wuńdźe čas spočatk februara 2025. Njedyrbjała-li dźensa trěbna wjetšina nastać, móža so hač do toho dalše wólbne přechody wotměwać. Njeporadźi-li so, šefa knježerstwa wolić, so krajny sejm rozpušći a dóńdźe k nowowólbam.
Copyright 2024, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować
