towaršnostne změny wjedu k změnje rěče - ale nic k wotemrěću dialektow. «Widźimy, zo ludźo na dróze dźensa hinak rěča hač prjedy», rjekny Lipšćanski rěčespytnik Simon Oppermann na dnju maćeršćiny 21. februara. «Ale bych radšo wo změnje rěčał hač wo wotemrěću. W sumje přeměnja so rěč - preč wot starych tak mjenowanych bazowych dialektow k nowym warietam. Při tym nastanje tež wjele nowych formow.»
«Motschekiebchen» měješe prjedy wjace konkurency
dokładow za tutu změnu. Na přikład płaćeše wuraz «Motschekiebchen» («Bože słónčko») dźensniši dźeń hač sakske słowo cyle jednorje. To tež njeje wopak - historisce pak bu «Motschekiebchen» w Sakskej jenož we wulkorumje Lipsk dopokazane. Kónčiny rozšěrjenja wupřestrěwaše so po Oppermannu hišće dale zapadnje přez halu hač krótko před Erfurtom.
Zboka tuteje jadroweje kónčiny je tež we wuchodosrjedźoněmskim rěčnym rumje hišće wjele druhich pomjenowanjow za bože słónčko dało kaž na přikład «njebjeske micki» abo «Słónčne kołbaski». Přesadźił drje je so na kóncu «Motschekiebchen», štož přełoži něhdźe «Muh-kuchnje» abo «kruwa ćelata ćelata» woznamjenja.
«'Sch hab» Město «Mam»
Druhi přikład je tak mjenowana koronalizacija ja-zwuka k «sch». Město: «Sym prawje hłódźił», prajachu mnozy ludźo we wuchodosrjedźoněmskim rumje dźensa: «'Sch hab rischt'schn Hunger». To je so mjeztym jara rozšěriło - ale před 100 lětami za Sakske hišće lědma systematisce wopisane, rjekny Oppermann.
Copyright 2025, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować
