loading

Powěsće so přeprošuja...

Němska słužba najstarša dźěćaca dalokosć budźe 65 lět stara

Pěskowčik budźe 65 lět stary. (archiwne foto) / Foto: Carsten Koall/dpa
Pěskowčik budźe 65 lět stary. (archiwne foto) / Foto: Carsten Koall/dpa

Što maja Zeleny kłok při ampli, halloren-kulki a pěskowy mužik zhromadnje? Wšitcy su dawno zahinjenu NDR přežiwili. Pěskowčik swjeći nětko wosebite narodniny.

K mały muž ze kónčkojtym a kónčkojtej čapku je po w Němskej słužbu najstarša figura w dźěćacej telewiziji. W NDR «rodźeny» lubušk milionow dźěći je hišće aktiwny, hačrunjež jeho prěnjotny dźěłodawar dawno hižo njeeksistuje. Wón je powalenje murje přetrał a swojim kolegam ze zapada wo lětdźesatki přežiwił. Generacije dźěći je wón hižo ze swojim sonowym pěskom do łoža pósłał. 

Nětko docpěje 24 centimetrow mały TV-Star tradicionalnu rentnaru - bjez toho zo by do renty šoł. Pěskowčik budźe dźensa 65 lět stary.

Wšitko započa so 22. nowembra 1959 we 18.55 hodź. do telewizijneho studija w Berlinje-Worjołowym dworje. Dźesać lět po załoženju NDR bě pěskowčik tam prěni raz w telewiziji widźeć. Hišće w čornoběłym. Premjera bě z wida socialistiskeho stata wulki wuspěch: Bě tež zapadneho pěskowčika, ale tutón wustupi hakle wosom dnjow pozdźišo prěni raz. 

Wuchodni telewiznikojo běchu wětřik wot předewzaća na zapadźe dóstali a chcychu spěšniši być. A NDRske dźěći figuru hnydom do swojeje wutroby zawrěchu: Dokelž bě pěskowy mužik na kóncu prěnjeho wusyłanja sam mučny a sej w sněze wusny, poskići jemu wjele hólcow a holcow w listach swójske łoža.

Bajkowa figura Ole Augenschließer je přikład

njepohibliwe kullerowe woči, kónčkojta čapka, płašćowa měchawa a pěskowy měch: trikowy filmowc Gerhard Behrendt bě mału figuru po přikładźe Hansa Christiana Andersensoweje bajkoweje figury «Ole Lukøje» (Ole Augenschließer) wuwił. zapadnemu pěskowcej a k Ole dósta wuchodny pěskowy mužik brodu, kotraž přihladowarjow tehdy trochu na šefa SED Walter Ulbrichta dopominaše. 

Wšědne wusyłanje «Wječorny postrow», wot srjedź 60tych lět w barbje, bu kruty ritual při spanju za mnohe dźěći. Wona započina so stajnje z tutym songom: «Sandmanno, luby pěskowčiko, njeje hišće tak daloko. Widźimy najprjedy wječorny postrow, prjedy hač dyrbi kóžde dźěćo do łóžka, maš zawěsće hišće čas!». Potom je krótka stawizna widźeć - wječorny postrow. 

Wosebje woblubowane lětdźesatki: Stawizny z bajkoweho lěsa wokoło knjeza Liški a knjeni Sroki, Pittiplatscha a Schnatterinchena. Po powalenju murje přidružištej so něhdźe hólc Kalli a pinguiny hornjeho cool južneho čopa.

Der Sandmann ma hoberski wozydłowy park a přińdźe nimale wšudźe tam: přez swětowe morja, k měsačkej a do bajkoweho kraja. Rady bě wězo něhdy w socialistiskich bratrowskich krajach po puću, na přikład z nošnym čołmom w Budapesće abo ze sanjemi w Krakowje. Tež pola NDRskich namjeznych wójskow abo w pioněrskim lěhwje bě wón z hosćom. Ale pěskowčik přińdźe před powalenjom murje runje tak na městna, kotrež běchu za «přerěznych wobydlerjow» NDR njedocpějomne, kaž Vietnam, Kuba, Egyptowska, Irak a Japanska.

Wuchodny pěskowc wosta zdźeržany

potom murja. 31. decembra 1991 skónčnje bě něhdyši statny rozhłós NDR stawizny. Tola wječorny postrow z pěskowym mužikom přežiwi jako jedne z cyle mało NDRskich TV-wusyłanjow - w KiKa, w rozhłosu Berlin-Braniborska (rbb) a w MDR. Zapadneho pěskowca běchu regionalne sćelaki na zapadźe Němskeje hač do 1989 poněčim wotstronili.

Po 1991 buchu přeco zaso nowe pěskowe ramikowe stawizny produkowane. K połkulojtym narodninam lětsa nasta wosom dalšich nowych epizodow, kaž rbb jako pjerowodźacy sćelak zdźěli. 

Na spočatku koparskeho EM něhdźe je stajnje přećelny mały muž dźěći na bolborcowym naměsće wopytał - a koło z nimi kiknył. W druhich nowych sćěhach dźe přez paddelboard do Skandinawiskej abo z pistowym mobilom na turu. Za 3,5 mjeńšinowy film trjebaja něhdźe tři do štyri tydźenje produkciskeho časa.

An pěskowčeje klanki njeje so wot designa sem w zašłych 65 lětach wjele změniło: «Wot srjedź 60tych lět wupada wona někak tak kaž dźensa. W prěnich lětach njeměješe hišće typiske dźěsćowske rysy wobliča», rozprawješe Nina Paysen, rbb-redaktorka za «Naš pěskowy mužik», dpa. 

Aktualna klanka je so trochu mjechša w mjezwočach stała a broda je trochu krótša, włosy zady trochu dlěše. Charakteristiskej přiznamjeni stej dale čerwjena kónčkojta čapka a čerwjeny płašć a měšk ze pěskom sona. 

Wón je dźěl zasparneho rituala za mnohe dźěći

kóždy wječor hlada po rbb něhdźe milion małych a wjetšich ludźi pěskowčika při jednym z třoch telewizijnych sćelakow abo na digitalnych platformach. Na platformach kaž ARD Mediathek abo při Sandmann-Youtube-kanalu bychu sćěhi tež w prěnim rjedźe wječor wokoło 19 hodź. wotwołali, Paysen rozprawja.

W přihladowarskej póšće na sćelaki so přeco zaso rysuje, zo je pěskowčik wječorny ritual - a nic preč myslić ze swójbneho wšědneho dnja.

Copyright 2024, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować

🤖 Přełožki so z pomocu KI awtomatizuja. Wjeselimy so přez Waš feedback a Wašu pomoc při polěpšenju našeje wjacerěčneje słužby. Napisajće nam: language@diesachsen.com. 🤖