Wóčny eksperta Eckhard Fuhr radźi po politiskej změnje kursa we wobchadźe z potunkowakom k rozsudnej škitnej hońtwje na problematiske stadło, zo by dźerženje pastwy škitał. tomu by dospołnje njezmysłowe było, za powšitkownej hońtwjerskej kwotu wjelki zarazyć, praji Fuhr Němskej nowinarskej agenturje w Berlinje. To přinjesu «jenož mylenja do poměrow».
«Na tamnym boku dyrbiš we wěstych kónčinach, hdźež so pola wjelkow něšto kaž wowče žrački-mentalita rozšěrja, hižo jara zahe interweněruja a tam tež třěleja. Snano dyrbiš tež wjele wjelkow třěleć a snano tež cyły region za čas bjez wjelka činić», praji Fuhr. «Na přeco to tak njebudźe. Přińdu nowe wjelki.»
Staty EU chcedźa škitny status wjelka znižić
zastupjerjo EU-statow běchu w septembru z hłosom Němskeje za zniženy škit hłosowali - wot kruće škitane na škitane. Z tym bu puć za jednanje swobodny, zo by so wobstatk beuteaga na pastwowe zwěrjata dwělomneho rubježnika regulować móhł. Praktiske prašenja so hakle hišće wujasnjeja.
Změna kursa pokazuje, zo so měnjenje, zo ma so problem přez přeco lěpši škit stadłow do horšće dóstać, po wšěm zdaću njeje wobkrućił, tak wozydło, kiž je tež awtor knihi «Nawrót wjelkow» (2014). Skerje so pokaza, zo stadłowy škit z časom w swojej skutkownosći powostaja.
Přikład za to je wuchod Braniborskeje, hdźež su swinjaceje mrětwy dla wjacore 100 kilometrow płota do krajiny stajili, wjelki pak tute přewinu. «To je k tomu wjedło, zo jenož hišće kombinacija z płota a stadłoweho škita někak wěstotu přinjese. To pak je metoda škita stadłow, kiž móža jenož wulke zawody - profijojo - woprawdźe wobchować», tak wozydło.
Wjacore zwjazkowe kraje maja wosebje wysoke wjelče dochody
w Němskej su Braniborska, Delnja Sakska a Sakska zwjazkowe kraje z wosebje wysokim wjelčim łožišćom, při čimž Braniborska z něhdźe 60 dopokazanymi teritorijemi na płoninu ličena tež načolne městno w Europje zabjerje. Jědźe, kotryž tež dźěłowy kruh Wolf w Ekologiskim hońtwjerskim towarstwje Braniborska-Berlin (ÖJV) nawjeduje, mjenuje ličbu naposledk přerěznje 500 do 600 wjelkow w zwjazkowym kraju.
«Wažne by było, zo so wšitke wjelki, kotrež so wot přicpějomneho a dojednaneho stadłoweho škita wottrašić njehodźa, spěšnje a eficientnje wottřěla», praji Fuhr. «To njeje wottřělenje někotrych jednotliwych indiwiduwow, ale to je družina škitneje hońtwje, kotraž dyrbi so paralelnje k trěbnemu škitej stadłow wotměć, zo by tutón stadłowy škit swoju skutkownosć wobchował.»
Dotal so tež jednotliwe tak mjenowane woteběranja často wot zarjadniskich sudnistwow zadźerža. Wobsedźerjo wjerbow a dźěle ludnosće na kraju su chětro rozhorjene.
«Absurdity» we wobchadźe z wjelkom
Fuhr skedźbnja na pad wjelčicy při Delnim Rynje («Gloria»), kotraž je jako jara produktiwna mać «cyłu dynastiju wowčich rezimow» přićahowała. «Zo je ta hišće žiwa a zo njeje so tam zakročiła, je jedna z absurditow, kotrež prawniski režim «kruteho škita» pola wjelka zrodźi», praji wón. Na druhej stronje dawa dospołnje njenapadne stadło. Tajke rozdźěle zadźerženja su tež w Šwicarskej dokumentowane.
«Na kóncu je za biodiwersitu wo wjele wažniše, zo mamy dźerženje wjerbow w krajinje, hač zo wjelki w krajinje wokoło běža», praji Fuhr. Tola móže nětko «k wulkim přesłapjenjam dóńć». «Twjerdźenje, zo bjezwuwzaćne hońtwje a redukowanje cyłkowneje ličby, kaž so wot burskeho zwjazka a hońtwjerskeho zwjazka žada, plahowarjam pastwych tow žiwjenje wolóži, njeje prawe», warnuje wón.
Su profesionelni wjelče hońtwjerjo wotmołwa?
Krajny hońtwjerski zwjazk Braniborska bě sej tomu njedawno kruty hońtwjerski čas za wjelka žadał a by tež zawjedźenje hornjeje mjezy zwěrjatow witał.
Jědź warnuje tomu před tym, wjelki k wottřělenju při tak mjenowanych pohibowych hońtwach dowolić. Z tutymi hońtwami so sorny, čerwjena dźiwina a dźiwje swinje zatřěla a reguluja, bjeztoho zo by k protestam dóšło. «Hdy by wjelk tam na wottřělensku lisćinu přišoł, by z tutym měrom nimo było», warnuje jědź. Najlěpje by po jeho słowach było, «by profesionelne mocy měł, wjelčeho hajnika, kotrež to činja, ale dyrbiš realistiski być». To njeje w hońtwym systemje předwidźane.
Copyright 2024, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować
