Sakscy politikarjo sadźeja hladajo na stawiznisce 9. nowember rozdźělne akcenty. Mjeztym zo dopominachu zastupjerjo SPD a Lěwicy předewšěm na pogromy přećiwo židowskim zarjadnišćam 9. nowembra 1938, koncertowaše so AfD w krajnym sejmje na powalenje murje před 25 lětami. Prezident krajneho sejma Alexander Dierks poćahowaše so na wobaj podawkaj a namołwi předewšěm na młodu generaciju, rozsudnje za swobodu, demokratiju a prawniski stat zastupić.
Prezident krajneho sejma: Kóždy ma za čłowjeskosć a přećiwo hidźe zastupić
Tutón dźeń njeměł jenož dźeń ryzy dopominanja być, rozłoži politikar CDU hladajo na pogromy přećiwo synagogam a židowskim wobchodam. Dźeń napomina kóždeho, aktiwnje za čłowjeskosć a přećiwo hidźe zastupić. «To njezapočina so hakle w politice, ale hižo we wobchadźe mjez sobušulerjemi, mjez susodami, w towarstwje a ze wšěmi ludźimi, kotrymiž zetkamy – njewotwisnje wot jich barby kože, jich pochada abo jich nabožiny», wuzběhny prezident krajneho sejma.
Zdobom zhladowaše Dierks na pad murje 9. nowembra 1989 wróćo. «Tež hdyž so mnohim młodym ludźom hinak zda, ale swobodne žiwjenje w demokratiskim prawniskim staće njeje runje samozrozumliwe. Naša demokratija trjeba zwadu měnjenja, ale wona nas tež zawjazuje, so měrliwje wadźić a stajnje dostojnosć našich sobučłowjekow dźiwać», wuzběhny prezident krajneho sejma.
Köpping napomina k stražliwosći přećiwo antisemitizmej a rasizmej
socialneje ministerki Petry Köpping (SPD) napominaše k stražliwosći přećiwo antisemitizmej a rasizmej w přitomnosći: «Der 9. November 1938 markiert brutalna cezura w němskich stawiznach. W tutej nocy so po cyłej Němskej, tež tu w Sakskej, synagogach zapalichu, židowske wobchody zničichu a tysacy židowskich wobydlerkow a wobydlerjow čwělowachu, zajeći abo zamordowani», rozłoži ministerka.
Po Köppingu bě pogromowa nóc zazběha k systematiskemu přesćěhowanju a zamordowanju europskich Židow. Datum pokazuje, kak spěšnje móže so z wumjezowanjom a šćuwanjom mordarskeje namocy stać. «9. nowembra dopomina nas na našu njepřestawacu zamołwitosć, za demokratiju, čłowjeske prawa a měrliwe zhromadne žiwjenje wšitkich ludźi stać - njewotwisnje wot pochada, nabožiny abo swětonahlada.»
Lěwica šwika antisemitizm w towaršnosći«
Ženje njesměmy surowe podawki 9. nowembra 1938 zabyć. Tute brutalne nadpady a žałostne njeskutki přećiwo židowskim ludźom, zničenja synagogow wjedźechu bjezposrědnje do najćěmnišeho kapitla němskich stawiznow – Shoah», wuzběhny nawodny duo sakskeje Lěwicy ze Susannu Schaper a Stefan Hartmann. Mnohe aktualne antisemitiske nadpady pokazachu, kak prezentny antisemitizm tež dźensa hišće je.
«Runje 9. nowembra dopominamy na to: Je naša wša zamołwitosć, kóždy dźeń a wšudźe wótře a skutkownje přećiwo kóždemu antisemitizmej postupować. Staw, w kotrymž su Židowki a Židźa w Sakskej w straše žiwi, so schować abo samo kraj wopušćić dyrbjeć, njemóžemy ženje akceptować», zwěsćištaj Schaper a Hartmann jasnje. Njech su dźakowni, zo dawa w Sakskej dźensa zaso mnohostronske židowske žiwjenje.
Politikar AfD Urban skorži «Klima njeswobody a za wotežku »
šef frakcije AfD Jörg Urban wuzwoli hladajo na powalenje murje a dźensniše wuwiće kritiske zynki. «Kolektiwny nawal wjesela składnostnje powalenja murje we wječornych hodźinach 9. nowembra 1989 budźe nam wšěm wěčnje w pomjatku wostać. Wón mje motiwuje, so tež dźensa za swobodu našich wobydlerjow wadźić.» W poslednich lětach je so w Němskej bohužel zaso «klima njeswobody a za wotežku rozšěriła».
Copyright 2024, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować
