Sakska ma zwěrjeće mšě ASP w horšći

Friska swinjaca mrětwa (ASP) je w Sakskej na cofnjenju. Po posudku strowotniskeje ministerki Petry Köpping (SPD) maja zwěrjeće móšnje w horšći. Wot awgusta 2024 bě jeničce dopokaz pola čerstweho čłowjeka w Budyskim wokrjesu, rjekny ministerka po posedźenju kabineta w Drježdźanach. Z cyłkownje 2.398 ASP-padow je jenož 55 «aktiwnych» - to rěka, jich zwěsćenje leži mjenje hač lěto wróćo. Domjace swinje njejsu dotal wot wirusa potrjechene.

Sperrzone ma so w meji dale pomjeńšić

po podaćach ministerstwa su zawrjene pasma tuchwilu jenož hišće w dźělach wokrjesow Budyšin a Zhorjelc na nimale 3.000 kwadratnych kilometrow płoniny. Něhdy bě to 5.000 kwadratnych kilometrow. «Ličba aktiwnych padow, kotrež sej hišće zaničowanske naprawy žadaja, woteběra sukcesiwnje wróćo. Nadźijam so, zo móžemy zawrjene pasma w meji znowa pomjeńšić a z tym w dalšich kónčinach krute nakłady wosebje za ratarstwo wróćo wzać», praji Köpping. Přiwšěm měło so dale stražliwe być. 

Swinjaca mrětwa płaćeše Sakska dotal nimale 55 milionow eurow

Köppinga po přida Sakska za bój přećiwo swinjacej mrětwje dotal 54,8 milionow eurow. Zwjazk je jenož w snadnym wobjimje podpěrał. Zwjazkowe kraje měli tež pola mrětwow solidarne zhromadźenstwo wutworić, wabješe ministerka. Wjetšina srědkow bu za něhdźe 850 kilometrow metaloweho płota wudata. Něhdźe 400 kilometrow płota móžachu předewšěm w Mišnjanskim wokrjesu zaso wróćo twarić, rěkaše. Dźěl su předać móhli. 

dźak na hońtwjerstwo w swobodnym staće

Köpping dźakowaše so hońtwjerstwu, kotraž wobstatk dźiwich swini redukowaše a při pytanju za mortwymi zwěrjatami pomhaše. Wotpowědny hońtwjerski projekt su 2,8 milionow eurow podpěrali. Při pytanju za zahinjenymi zwěrjatami přińdźechu tež psy a truty k zasadźenju. Derje 1.800 z 2.398 inficěrowanych dźiwich swini móžachu tak zwěsćić. Krajna přepytowanska wustaw Sakska přepytowaše wot oktobra 2020 - prěnjeho ASP-pada w Sakskej - nimale 200.000 probow, mjez nimi nimale 90.000 domjacych swini.

«Bój přećiwo afriskej swinjacej mrětwje je wjele krutosće a přidatnych nałoženjow za plahowarjow zwěrjatow, ratarjow a hońtwjerjow ze sobu přinjesł», rjekny Wilhelm Bernstein, wiceprezident krajneho hońtwjerskeho zwjazka Sakska. Su mrětwa zamjezowali, ale hišće njepřewinjene. Dźiwje swinje buchu masiwnje honjene a tež ASP je wobstatki redukowała. Přiwšěm bychu hladajo na miłu zymu a dosć picy zaso rostli. 

ASP za ludźi njestrašna

ASP swinjaca mrětwa je wirusowa infekcija, kotraž jenož dźiwje a domjace swinje, nastupa. Za čłowjekow kaž tež za druhe družiny zwěrjatow je wona njestrašna. Wona běži nimale přeco smjertnje a je njewuhojomna. Přežiwjene zwěrjata njewuwiwaja žanu imunitu přećiwo wirusej, móža so potajkim znowa natyknyć. Dotal njeje žaneje móžnosće, swinje ze šćěpjenjom škitać. Schorjenje móže so direktnje wot zwěrjeća k zwěrjeću abo indirektnje přez čłowjeka přez kontaminowane předmjety a picu přenjesć.